Antik Dönem'de Pamfilya'nın en önemli liman kenti olan Side Antik Kenti'nde, 1947 yılında başlayan kazılar, 77 yıldır aralıksız olarak devam ediyor. Antik tiyatro, çeşmeler, su yolu, hastane, sütunlu caddeler, hamamlar ve tapınaklarıyla ziyaretçilerini etkisi altına alan antik kentin, en görkemli yapısı üç katlı sahne binası ve bezemeleriyle hayranlık uyandıran Side Antik Tiyatrosu. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle kazı ve restorasyon çalışmalarının hızlandırıldığı kentte, liman agorası, liman gümrük kapısı, kutsal alanlar, konut ve sokaklar gün yüzüne çıkarıldı.
2024 yılında yürütülen çalışmalar kapsamında, anıtsal çeşme alanındaki faaliyetler hız kazanırken, çeşmenin eksik mimari parçaların bulunmasına yönelik kazılarda, milattan önce 2. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen, zemininde epik şiir perisi Kalliope'nin resmi ve isminin olduğu mozaik zemin geçtiğimiz Mayıs ayında gün yüzüne çıkartıldı.
"Kazı çalışmaları aralıksız olarak devam ediyor"
Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Side Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, Side Antik Kenti'nde, Kent Kapısının ve kara surlarının hemen gerisinde bulunan ve ziyaretçiler henüz kente girmeden onlara kentin ihtişamını yansıtan anıtsal çeşmede restorasyon ve restorasyona yönelik arkeolojik kazıların 2023 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında başlatıldığını ve çalışmaların aralıksız sürdürüldüğünü belirtti.
"Kazı çalışmaları sırasında Kalliope betimlendi"
Prof. Dr. Alanyalı, şu ifadelere yer verdi: “Restorasyon çalışmaları kapsamında, anıtsal çeşmenin beden duvarını belgelemek, duvarı statik açıdan değerlendirebilmek ve çeşmenin 3. katına ait eksik mimari elemanların tespitine yönelik olarak, anıtsal çeşmenin beden duvarının hemen önünde kazı çalışmaları başlatıldı. Kazı çalışmaları sırasında anıtsal çeşmenin arkasında, çeşme beden duvarının hemen önünde, çeşmeye su getiren bir su kemerinin açığa çıkarılması önemli bir tespit oldu. Su kemerinin tespiti ile alanda kazılar doğuya doğru genişletildi ve kemerlerin hemen önünde oldukça büyük, zemini mozaikle döşeli mekânlar açığa çıkarılmaya başlandı. Mozaik zeminin ortasında bir panel içinde şairlere ilham veren, epik şiirin esin perisi Kalliope, üstünde ismi de yazılı halde betimlendi. Kalliope'nin betimlendiği bu mekânın duvarları da oldukça özenli fresklerle süslü ancak, fresklerde sadece yer yer boya izleri korunabilmiştir.”
"Mozaik zemine ait yapılar tarihlendi"
Yapı ve çevresinde kazı ve araştırmalar devam ederken alanda milattan önce 2. yüzyıldan başlayan bir yapılaşma görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, devam eden araştırmalarda mozaik zemine ait yapıların M.S. 2. yüzyılın başı/ 1. yarısı tarihlerinde inşa edildiğine dair tespitte bulunduklarını söyledi. Alanyalı, “Çeşmenin arkasındaki su kemerlerini taşıyan payandaların ise şimdilik M.S. 4. yüzyılda inşa edildiğini ve mozaikli mekanın da kullanımının M.S. 5. yüzyıl içinde son bulduğu, M.S. 6. yüzyılda bu mekanların doldurularak üzerlerinden kuzey güney aksında su borularının geçirildiği görülmektedir. Oldukça iyi bir işçiliğe sahip Kalliope'nin betimlendiği mozaiğin bulunması heyecanlandırdı, çeşme ve çevresinin yerleşim tarihçesine de katkı sunuyor” şeklinde konuştu.
