Martıların Antalya’da beslenme, üreme ve barınma konusunda yaşadığı sorunlar bu kentten uzak durmalarının başlıca nedenleri arasında yer alıyor.
“Antalya neden martısız bir kent?” başlığıyla bir tartışma açsak, muhtemelen bu sevimli deniz kuşlarının turizm kentinde neden pek görülmedikleri üzerine çeşitli görüşler ortaya atılacaktır.
Bu görüşler arasında Akdeniz’in suyunun tadının bozuk olduğu veya bu kuşların balık atıklarınaulaşabilecekleri bir su ürünleri hal’i bulunmadığını söyleyenler de çıkacaktır. Ancak bu konudaki soru işaretleri sadece bu seçeneklerle açıklanacak kadar az değil.
Antalya martılarının ender görüntüleri
'Tüm dünya insanlarının akın akın geldiği sahil kenti Antalya’yı martılar neden sevmiyor?' sorusunu cevaplayabilmek için gözlemlerden bilimsel verilerekadar birçok yönteme başvurmak gerekiyor.
Su kuşları neden Antalya'yı sevmiyor?
Aslında Antalya martılara yabancı bir kent değil. Martı FM adında bir radyomuz, Martı Myra adında bir tatil köyümüz, Martılı isminde bir sitemiz ve eski adıyla Altın Portakal Film Festivali ‘nin afişlerinde kullanılan logolardan birinde de çok şirin bir martımız bulunuyor.
Elbette bu trajikomik vurgu bir yana, sahilimizde zamanzaman görülen, Konyaaltı’nın açıklarında Akdeniz’in üzerine yayılarak, grup halinde dinlenen, fırtına çıktığında Antalya kent merkezi semalarında kanat çırpan küçük bir grup martımız da var. Ama toplam sayıya bakıldığında Antalya gerçekten su kuşlarının sevmediği veya bu kuşların uzaklaşmak zorunda kaldığı bir kent olarak göze çarpıyor.
Peki neden martılar Antalya’yı pek sevmiyor ve bu kentten uzak duruyor?
İstanbul'dan bir görüntü
Kimilerine göre sorun temiz kentte!
Kimilerine göre Antalya, kaba bir ifadeyle “Denizi kısır’ bir kent. Madem ki martılar ‘Deniz’in çocukları’, o zaman denizden beslenmek zorundalar. Bu görüşe göre, pek fazla balık bulunmadığı için martılar Antalya’yı
sevmiyor olabilir.
Kimilerine göre de, aslında Antalya’da çok sayıda martı bulunuyor. Ancak, insanların az olduğu, sessiz ve sakin sahillerde takılıyorlar.
Kimi Antalyalılara göre ise, “Antalya'nın denizinde martı kuşunun görülmeyişinin nedeni, Antalya Körfezi denizinin temiz olmasından kaynaklanıyor.”
İzmir'den bir görüntü
Bu tezi öne sürenler martıların bolca besin bulabildikleri kirli denizleri tercih ettiğini söylüyor ve şöyle devam ediyor:
“Martıların bol olduğu İzmir, İstanbul gibi kentlerin denizine bakınız. Martılar, oraların deniz yüzeyinde daha bol miktarda atık yiyecek bulabilmekte. Antalya Altın Portakal Film Festivali Tanıtım Afişinde Martı
imgesi kullanılması, (ilk bakışta göze hoş gelse de,) turizm tanıtımı açısından biraz hatalı olmuştur. Çünkü Martı imgesini afişte görenler, Antalya denizinin kirli olduğuna inanacaklardır! Allahtan Antalya'da bütün kıyılarımız Mavi Bayraklı. Bu da Antalya kıyıları denizinin hala temiz olduğunun bir işareti. Sözün kısası; Antalya denizinde martı olmayışına üzülmek yerine,sevinmemiz gerekiyor. Yoksa yaz aylarında günde on binlerce kişinin faydalandığı Konyaaltı Plajı'nda yüzmek hayal olurdu!"
Ancak bu görüşe karşı çıkanlar da var; “Samsun ve Trabzon gibi denizinin temiz olduğu kentlerde de çok sayıda martı bulunuyor. Belki de bu bolluğun nedeni Karadeniz’de balığın bol miktarda bulunmasıdır." Kimi Antalyalılara göre Işıklar'daki eski Mezbaha'nın kapanmasının ardından turizm kentindeki martı sayısı da azaldı. Yine yaygın bir görüşe göre,"Denizde yiyecek olmayınca martı da olmuyor. Antalya Körfezi, derin bir deniz olduğu için yüzeyi balık yönünden fakirdir" deniliyor.
Mersin'den bir görüntü
Beslenme, barınma ve üreme
Gelelim bilim adamlarının bu konudaki görüşlerine; Biyomühendis Hüseyin Çağlar bir zamanlar Antalya'daki sulak alanların yılın dört mevsiminde 120’nin üzerinde kuş türüne ev sahipliği yaptığını belirterek, su kuşları olan sumrular ve Akdeniz martıları da yoldan geçerken görebileceğimiz büyük türler arasında yer alıyor” diyor ve ekliyor; "Ancak kuşlarımızın bu sığınakları birer birer elden gidince kuşlarımızı da artık buralarda görmek zorlaşıyor..."
Van Gölü martıları
Kuş gözlemcisi Biyoloji Öğretmeni Turgut Ege de, martıların insanların atıklarını gözleyen bir kuş türü olduğunu söylüyor.
Martıların ana besin kaynağının balıklar olduğunu, bunun yanında küçük deniz kabuklularıyla beslendiğini ifade eden Ege, bu kuşların üreme, beslenme ve barınma alanlarının, bir bölgede yaşamlarını sürdürebilmesi için büyük önem taşıdığının altını çiziyor. Ege'ye göre tüm sorun da burada yatıyor.
Antalya,martılar için üreme, beslenme ve barınma konularındaki yetersizlikleri nedeniyle deniz kuşlarının tercih etmediği bir kent olmaktan öteye gidemiyor.
